اسم-مفرد-مذکر-جامد-غیرمصدر
غرر الحکم
حدیث۱۰۵۱۵
لا دعواء لمشغوف بدائه.
نیست دوائى از براى کسى که دوستى درد او در غلاف دل او جا کرده باشد
_____________________________________________________________________________________
اسم-جمع مکسر”داعیه”-مذکر-مشتق-اسم فاعل(تاء مربوطه اش از باب مبالغه است). نهج البلاغه(ترجمه مرحوم دشتی)
قصار الحکم ۳۷۱
الحِرصُ وَ الْکِبْرُ وَ الْحَسَدُ دَوَاعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِی الذُّنُوبِ
حرص ورزی و خود بزرگ بینی و حسادت،عامل بی پروایی در گناهان است.
_____________________________________________________________________________________
اسم-جامد-جمع مونث سالم(دعوه)-مصدر
أمالی المفید ۲۲۹
المجلس السابع و العشرون
رَوَی مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ ع قَالَ فَقَدَ رَسُولُ اللَّهِ ص رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِهِ ثُمَّ رَآهُ بَعْدَ ذَلِکَ فَقَالَ لَهُ مَا أَبْطَأَ بِکَ عَنَّا فَقَالَ السُّقْمُ وَ الْفَقْرُ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ ص أَ لَا أُعَلِّمُکَ دَعَوَاتٍ تَدْعُو بِهِنَّ فَیُذْهِبَ اللَّهُ عَنْکَ السُّقْمَ وَ یَنْفِیَ عَنْکَ الْفَقْرَ قَالَ لَهُ بَلَى بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص قُلْ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَیِّ الَّذِی لا یَمُوتُ- الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیرا”
امام حسین ع: رسول الله-صلّ اللّه علیه و آله-مدتی مردی از اصحابش را دور دیده بود. بعد از مدتی او را دید و فرمود:چه شد که از ما درنگ کردی؟
عرضه داشت:سختی و تنگدستی یا رسول الله
به او فرمود ص :تو را دعاهایی یاد دهم که بوسیله ی آن بخوانی و خداوند به سبب آن سختی و تنگدستی را از تو ببرد؟
عرضه داشت:بلی خود و مادرم فدایت
فرمود ص : بگو”لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَیِّ الَّذِی لا یَمُوتُ- الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیرا”
_____________________________________________________________________________________
اسم-مفرد-مذکر-مشتق-اسم فاعل
إرشاد القلوب إلى الصواب
الباب الثالث عشر فی المبادره فی العمل
وَ رُوِیَ عن النّبی ص أنّه قال: إِذَا کَانَ آخِرُ اللَّیْلِ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى هَلْ مِنْ دَاعٍ فَأُجِیبَهُ هَلْ مِنْ سَائِلٍ فَأُعْطِیَهُ سُؤَالَهُ هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ فَأَغْفِرَ لَهُ هَلْ مِنْ تَائِبٍ فَأَتُوبَ عَلَیْه
روایت شده از رسول اکرم ص: چون آخر شب مىشود خداى متعال مىفرماید آیا کسى هست دعا کند تا او را اجابت کنم؟ آیا کسى هست سؤال کند تا به او عطا کنم؟ آیا کسى هست از من طلب آمرزش کند تا او را بیامرزم؟ آیا توبهکنندهاى هست تا توبه او را قبول نمایم.
_____________________________________________________________________________________
اسم-جامد-مفرد-مذکر-مصدر
الصحیفه السجادیه /(دعاء۱۳ )
(و کان من دعائه علیه السلام فی طلب الحوائج إلى الله تعالى:)
قال زین العابدین ع : اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ کُنْ لِدُعَائِی مُجِیباً، وَ مِنْ نِدَائِی قَرِیباً، وَ لِتَضَرُّعِی رَاحِماً، وَ لِصَوْتِی سَامِعاً.
بار خدایا بر محمّد و آل او درود فرست، و دعاى مرا بر آورنده و بآوازم نزدیک و بزاریم مهربان و بصدایم شنوا باش
_____________________________________________________________________________________اسم-مفرد-مذکر-مشتق-اسم فاعل(تاء مربوطه اش از باب مبالغه است).
الکافی (ط – الإسلامیه)/ ج۲ / ص ۷۶
باب الورع
قَالَ الصادق ع : کُونُوا دُعَاهً لِلنَّاسِ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُمْ لِیَرَوْا مِنْکُمُ الْوَرَعَ وَ الِاجْتِهَادَ وَ الصَّلَاهَ وَ الْخَیْرَ فَإِنَّ ذَلِکَ دَاعِیَهٌ.
امام صادق ع : شما نسبت به مردم داعى و مبلغ باشید با جز زبان خود، تا از شما پارسائى و کوشش و نماز و کار خیر ببینند، زیرا اینها خودشان دعوتکننده خوبى هستند.
اسم-مفرد-مذکر-مشتق-اسم فاعل
مصباح الشریعه ؛ ص۱۸۰
الباب الخامس و الثمانون فی الخوف و الرجاء
قال الصادق ع : الرَّجَاءُ دَاعِیََََُُِ فَضْلِ اللَّهِ وَ هُوَ یُحْیِی الْقَلْبَ وَ الْخَوْفُ یُمِیتُ النّفسَ
امام صادق ع : رجا انسان را به سوى فضل و کرم و لطف پروردگار متعال دعوت کرده، و دل را نور و حیات روحانى مىبخشد.
چنان که خوف نفسانیت را به تدریج از میان برده و خودستایى و خود خواهى و پیروى نفس را مىمیراند.
اسم-مفرد-مونث-جامد-مصدر-(اصلُهُ دَعوَی).
مصباح الشریعه ؛ ص۱۴
الباب الخامس فی العلم
قال الصادق ع : وَ الْعَالِمُ حَقّاً هُوَ الَّذِی یَنْطِقُ عَنْهُ أَعْمَالُهُ الصَّالِحَهُ وَ أَوْرَادُهُ الزَّاکِیَهُ وَ صِدْقُهُ وَ تَقْوَاهُ لَا لِسَانُهُ وَ مُنَاظَرَتُهُ وَ مُعَادَلَتُهُ وَ تَصَاوُلُهُ وَ دَعْوَاه
امام صادق ع :عالم حقیقی کسی است که کردار نیکوی او گواهی دهد به علم او و نیز تقوای او مصدِّق او باشد بر علم، نه آنکه زباندار باشد و با وجود نادانی، از زور زبان و حرافی، بر اکثر فائق آید و دعوی دانش کند و از عمل عاری باشد .
فعل-ثلاثی-مزید-باب-إفتعال-مضارع-معلوم-مفرد-مذکر-غائب
مصباح الشریعه ؛ ص۱۸۲
الباب السادس و الثمانون فی الرضا
قَالَ الصَّادِقُ ع : أَعْجَبُ مِمَّنْ یَدَّعِی الْعُبُودِیَّهَ لِلَّهِ کَیْفَ یُنَازِعُهُ فِی مَقْدُورَاتِهِ حَاشَا الرَّاضِینَ الْعَارِفِینَ عَنْ ذَلِک
امام صادق ع : عجب دارم از کسی که دعوی بندگی خدا کند و اعتقاد و اذعان به این داشته باشد و با وجود این اعتقاد و اذعان ، راضی به تقدیر الهی نباشدو با او در مقام منازعه و جدال باشد
فعل-ثلاثی-مزید-باب-تَفاعُل-ماضی-معلوم-مفرد-مذکر-غائب
کتاب المؤمن
باب ما جعل الله بین المؤمنین من الإخاء
قَالَ الصادق ع : الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ کَالْجَسَدِ الْوَاحِدِ إِذَا سَقَطَ مِنْهُ شَیْءٌ تَدَاعَى سَائِرُ الْجَسَدِ.
امام صادق ع : {نسبت}برادری مومنان به هم ، همانند یک بدن است ؛ زمانی که چیزی{عضوی} از آن بیفتد ، سایر {اعضای} بدن را{به کمک} فرا می خواند .
========================================================
۲.تطبیقات قرآنی**********
فعل-ثلاثی مجرد-ماضی-معلوم-مفرد-مذکر-غائب
وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادی عَنِّی فَإِنِّی قَریبٌ أُجیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجیبُوا لی وَ لْیُؤْمِنُوا بی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ (۱۸۶ بقره)
و هرگاه بندگان من، از تو در باره من بپرسند، [بگو] من نزدیکم، و دعاى دعاکننده را -به هنگامى که مرا بخواند- اجابت مىکنم، پس [آنان] باید فرمان مرا گردن نهند و به من ایمان آورند، باشد که راه یابند.
————————————————————–
فعل-ثلاثی مجرد-ماضی- مجهول-مفرد-مذکر-غائب
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلاَّ أَنْ یُؤْذَنَ لَکُمْ إِلى طَعامٍ غَیْرَ ناظِرینَ إِناهُ وَ لکِنْ إِذا دُعیتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَ لا مُسْتَأْنِسینَ لِحَدیث(۵۳ احزاب)
اى کسانى که ایمان آوردهاید، داخل اتاقهاى پیامبر مشوید، مگر آنکه براى [خوردنِ] طعامى به شما اجازه داده شود، [آن هم] بىآنکه در انتظار پختهشدن آن باشید؛ ولى هنگامى که دعوت شدید داخل گردید، و وقتى غذا خوردید پراکنده شوید بىآنکه سرگرم سخنى گردید.
————————————————————–
فعل-ثلاثی مجرد-مضارع- معلوم-متکلم وحده
تَدْعُونَنی لِأَکْفُرَ بِاللَّهِ وَ أُشْرِکَ بِهِ ما لَیْسَ لی بِهِ عِلْمٌ وَ أَنَا أَدْعُوکُمْ إِلَى الْعَزیزِ الْغَفَّارِ (۴۲ غافر)
مرا فرامىخوانید تا به خدا کافر شوم و چیزى را که بدان علمى ندارم با او شریک گردانم؛ و من شما را به سوى آن ارجمند آمرزنده دعوت مىکنمفعل-ثلاثی مجرد-مضارع-مجهول-جمع-مذکر-غائبیَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلا یَسْتَطیعُونَ (۴۲ القلم)
دیدگانشان به زیر افتاده، خوارى آنان را فرو مىگیرد، در حالى که [پیش از این] به سجده دعوت مىشدند و تندرست بودند.
——————————————————
فعل-ثلاثی مجرد-امر-معلوم-مفرد-مذکر-مخاطب
وَ قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ (۶۰ غافر)
و پروردگارتان فرمود: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. در حقیقت، کسانى که از پرستش من کبر مىورزند به زودى خوار در دوزخ درمىآیند.»
فعل-ثلاثی مجرد-امر-معلوم-مفرد-مذکر-غائب
فَلْیَدْعُ نادِیَهُ (۱۷ العلق)
[بگو] تا گروه خود را بخواند.
___________________________________________________________________
فعل-ثلاثی مزید-إفتِعال-مضارع-معلوم-جمع-مذکر-غائب
لَهُمْ فیها فاکِهَهٌ وَ لَهُمْ ما یَدَّعُونَ (۵۷ یس)
در آنجا براى آنها [هر گونه] میوه است و هر چه دلشان بخواهد.
————————————————————–
فعل-ثلاثی مزید-إفتِعال-مضارع-مجهول-جمع-مذکر-غائب
یَوْمَ یُدَعُّونَ إِلى نارِ جَهَنَّمَ دَعًّا (۱۳ الطور)
روزى که به سوى آتش جهنّم کشیده مىشوند [چه] کشیدنى.
——————————————————————————————————————————
فعل-ثلاثی مزید-إفتِعال-مضارع-ملووم-جمع-مذکر-مخاطب
نَحْنُ أَوْلِیاؤُکُمْ فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَهِ وَ لَکُمْ فیها ما تَشْتَهی أَنْفُسُکُمْ وَ لَکُمْ فیها ما تَدَّعُونَ (۳۱ فصلت)
در زندگى دنیا و در آخرت دوستانتان ماییم، و هر چه دلهایتان بخواهد در [بهشت] براى شماست، و هر چه خواستار باشید در آنجا خواهید داشت.
—————————————————————————————————————————–
اسم-جامد-مصدر-مفرد-مونث
وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذا دَعاکُمْ دَعْوَهً مِنَ الْأَرْضِ إِذا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ (۲۵ الروم)
و از نشانههاى او این است که آسمان و زمین به فرمانش برپایند؛ پس چون شما را با یک بار خواندن از زمین فراخوانَد، بناگاه [از گورها] خارج مىشوید.
———————————————————————–
اسم-جمع مکسر(الدّعیّ)-مشتق-صفت مشبّهه-مونث
ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَیْنِ فی جَوْفِهِ وَ ما جَعَلَ أَزْواجَکُمُ اللاَّئی تُظاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهاتِکُمْ وَ ما جَعَلَ أَدْعِیاءَکُمْ أَبْناءَکُمْ ذلِکُمْ قَوْلُکُمْ بِأَفْواهِکُمْ وَ اللَّهُ یَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ یَهْدِی السَّبیلَ (۴ احزاب)
خداوند براى هیچ مردى در درونش دو دل ننهاده است، و آن همسرانتان را که مورد «ظِهار» قرار مىدهید مادران شما نگردانیده، و پسرخواندگانتان را پسران [واقعى] شما قرار نداده است. این، گفتار شما به زبان شماست، و[لى] خدا حقیقت را مىگوید، و او[ست که] به راه راست هدایت مىکند.
——————————————————————————————————————————-
اسم-مفرد-مذکر-مشتق-اسم فاعل
وَ مَنْ لا یُجِبْ داعِیَ اللَّهِ فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی الْأَرْضِ وَ لَیْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءُ أُولئِکَ فی ضَلالٍ مُبینٍ (۳۲ الاحقاف)
و کسى که دعوتکننده خدا را اجابت نکند، در زمین درماندهکننده [خدا] نیست و در برابر او دوستانى ندارد. آنان در گمراهى آشکارىاند.
اللهم احشرنا مع “محمد و آل محمد”بحقهم
آمین…
نظرات
ارسال دیدگاه برای این نوشته بسته می باشد.